One of the most interesting books to delve into, if you have a little Latin, is Gustav Becker’s Catalogi bibliothecarum antiqui. This was published in 1885 and consists of reprints of all the catalogues of medieval abbeys. Books were treasures in medieval abbeys, which could be pawned for cash, and inventories were therefore taken of what books the abbey owned.
You can see three such catalogues, all for the very well-endowed abbey of Corbie in Northern France here. Here is the first one, the shortest, from the 11th century, with Becker’s note of where he was reprinting it from:
§55. Corbeia = Corbie. saec. XI.
HI CODICES [LIBRI Delisle] REPERTI SUNT IN ARMARIO
SANCTI PETRI.
1-3. Expositio Cassiodori super psalterium in tribus libris. — 4. Hieronymus in Isaiam prophetam. — 5. item Hieronymus super Ezechielem libri V. — 6. Herenei [Irenaei Mai] episcopi Ludunensis [Lugdun. Mai.] contra omnes hereses. — 7. Augustinus de natura et origine animae ad Renatum. — 8. epithalamium Origenis in cantica canticorum. — 9. lex Romana ab Alarico rege abbreviata. — 10. libri veterum sedecim. — 11. Libri Novellarum sex Theodosii I, Valentiniani I, Martiani I. — 12. lex Burgundionum. — 13. lex Gothorum. — 14. Iulius Frontinus de geometria. in eodem Siculus Flaccus de agris. — 15. Chigenus [Hyginus. Mai.] Augustus de limitibus statuendis. — 16. Euclides de figuris geometricis. — 17. item Augustinus de solutionibus diversarum quaestionum. — 18. concordiae evangelistarum libri IIII sancti Augustini.
19. ecclesiastica historia Eusebii. — 20. excerptiones Eugypii. — 21. retractatio in libris confessionum Augustini. — 22. tractatus sancti Ambrosii de officiis. — 23. expositio Hesychii presbyteri super leviticum. — 24. Rufinus in librum numeri. — 25. historia Hegesippi. — 26. codex pragmaticus Tiberii Augustii. — 27. tripertita historia. — 28. Augustinus de opere monachorum. — 29. liber sancti Ambrosii de trinitate ad Gratianum imperatorem. — 30. homiliae Origenis de Balaam et Balac et in eodem Iohannis de reparatione lapsi. — 31. Tertullianus de resurrectione carnis, de trinitate, de spectaculis, de munere, de prescriptionibus ereticorum, de ieiuniis adversus fisicos, de monogamia, de pudicitia. — 32. Augustinus de utilitate credendi. — 33. Salvianus episcopus de gubernatione Dei.
34-43. libri sancti Clementis numero decem. — 44. Hieronymi libri tres in Zachariam prophetam. — 45. item Hieronymus in Hieremiam prophetam. — 46. collationes abbatis Piamon de tribus generibus monachorum. — 47. Ambrosius episcopus de fide ad Gratianum imperatorem. — 48. Augustinus de trinitate. — 49. homeliae Origenis in genesim. — 50. Hieronymus de nominibus urbium vel locorum. — 51. Ratbertus Paschasius de corpore et sanguine Domini. — 52. Fulgentius episcopus de remissione peccatorum. — 53. altercatio Atici [Attici Mai.] orthodoxi et Cretoboli [Critobuli Mai.] heretici. — 54. Hieronymus in Danihelem prophetam. — 55. Optati Milibitani [milivetani Mai.] episcopi libri septem ad Parmenianum scismaticam. — 56. Eusebius de fide adversus Sabellium. — 57. Augustinus de singularitate clericorum. — 58. libri duo Hieronymi contra Rufinum presbyterum. — 59. item Hieronymus contra lovinianum. — 60. Firmiani Lactantii liber de falsa religione.
(Mai Spicilegium Roman. V, 202-3. ex Ms. 520 reginae Christinae, parvam partem dedit Delisle Mém. de l’institut de France. Académie des inscriptions et belles-lettres. t. 24, 339. vel in Bibliothèque de l’école des chartes Ser.V. tom.Ip.512. cf. Montfaucon bibl. Mss. II, 1406.)
Many of these books and names will mean little to most of us. Irenaeus Against Heresies is there; a rare Tertullian also. Eusebius’ Church History is there, plus Eusebius “Adversus Sabellium” must mean his five books Against Marcellus, in a Latin version; I had not known until this moment that such existed. Augustine and Ambrose and Jerome are all well represented. Origen’s Homilies on Genesis are present. And so is Euclid, amazingly enough!
Paging through Becker is to gain an idea of what books were really circulating in the west in the Middle ages, at least before 1300 when he ends.
But what about the Greek East? What sort of inventories exist for Greek monastic collections? I would very much like to know; because I don’t know of any equivalent book for these.
Book lists do exist. A 16th century list — probably part of a bookseller’s bait-and-switch scam — is here. But what about the abbey inventories?
Like this:
Like Loading...